NOVEMBA 6, 2011, siku mbili kabla ya uchaguzi wa Urais nchini Kongo ni siku ambayo Shabani Ally hatoweza kuisahau.
Kama ilivyo ada ya shughuli zake za udereva,
Shabani alikwenda nchini Kongo, mjini Lubumbashi kupeleka mzigo.
Alipofika huko alitakiwa kupakia mzigo mwingine wa kurudi nao Dar es
Salaam.
Walipofika sehemu ya ukaguzi katika eneo la
Kisanga, jimbo la Katanga, gari lake lilikamatwa na baada ya mzigo
kuchunguzwa ilibainika kuwa gari limebeba madini yenye mionzi mikali.
Gari
hilo, lenye namba za usajili T506BFK, namba ya trela T161ASM na
conteina namba CRXU933671/4 lilikamatwa na kupelekwa katika kituo cha
ukaguzi wa madini nje kidogo ya mji wa Lubumbashi.
Shabani Mkazi wa wilaya ya Temeke, mtaa wa
Sandali anasema baada ya wataalamu wa madini kulifanyia uchunguzi gari
hilo, walibaini kuwa limebeba madini ya Uranium ambayo yanatajwa kuwa
yana mionzi mikali.
Anaitaja kampuni ya Somika ya Kongo kuwa ndiyo
iliyoupakia mzigo huo kuuleta Tanzania, ambapo badaye ungesafirishwa na
kupelekwa China kwa kutumia meli.
“Nilikuwa nikisaidia kuupanga mzigo
ule katika conteina bila kujua ni nini ninachopakia. Kwani karatasi ya
maelezo ilionyesha kuwa ninapakia mzigo wa madini ya Ndandash, kumbe
hayakuwa madini ya Ndandash pekee bali yalichanganywa na Uranium,”
anasema Shabani
Ilibainika kuwa kampuni ya Somika ilitoa zabuni ya
mzigo wa tani 26 na kumbe kati ya tani hizo, 22 zilikuwa ni madini ya
uranium na nne tu, ndizo zilikuwa za madini ya Ndandash.
Anasema magari madogo ya kupakia mizigo ‘focal
lift’ yalikuwa yakiingiza mzigo ndani ya conteina na yeye akisaidia
kuipanga hivyo alikuwa akiyashika na kuyakanyaga kabisa madini hayo
yenye asili ya mchangamchanga.
Kwa kuwa uchaguzi nchini Kongo ulikuwa katika
kilele, Shabani baada ya kukamatwa alitakiwa kusubiri hadi matokeo
yatangazwe ndipo apewe kibali cha kuendelea na safari.
“Ilibidi
kampuni ya madini iturudishe hadi katika kampuni ya Somika. Tulipakua
mzigo wa madini yote na tukapewa mzigo mwingine ili turudi nao
Tanzania,” anasema Shabani
Shabani anasema akiwa njiani kurudi Tanzania
alianza kusikia maumivu makali ya mguu wa kushoto, hata hivyo,
aliyapuuzia akijua ni maumivu ya kawaida.
Alipofika Tanzania aliendelea na shughuli zake za udereva na safari hii alipangiwa kwenda Lusaka, Zambia.
“Nikiwa njiani kuelekea Lusaka, kabla hata ya
kufika Tunduma nilianza kuumwa. Mguu uliniuma mno na ikabidi niwapigie
simu ofisini ili waniletee dereva mwingine,” anasema
Ilibidi Shabani arudi Dar es Salaam ambapo ofisi yake ilimpa fedha za matibabu na kuanza kufanyiwa uchunguzi.
Anasimulia na kusema alikutana na Dk Waane katika
hospitali ya Burhani, ambaye baada ya kumpima alimshauri ahamie
Muhimbili kwa matibabu zaidi kwani tatizo lake linaonekana kuwa kubwa.
“Ilibidi niusikilize ushauri wa Dk
Waane,nilikwenda Muhimbili, vipimo vikachukuliwa na majibu yalipotoka
yalionyesha kuwa chembe hai nyeupe za damu zimeongezeka katika kiwango
kisicho cha kawaida,” anasema
Cheti cha Shabani kinaonyesha kuwa chembe hai
nyeupe za damu zimeongezeka na kufikia 101 na hata alipokwenda kupima
baada ya wiki moja zilionekana kupanda na kufikia 193.
Balaa halikukomea hapo, mapema mwezi Aprili, Shabani alikwenda hospitali baada ya kusikia maumivu makali ya tumbo.
Alipofanyiwa uchunguzi aliambiwa kuwa bandama yake imeongezeka ukubwa kwa kitaalamu alikuwa amepata maradhi ya ‘splenomegally.’
Mwajiri wake
Mwajiri wa
Shabani, aliyefahamika kwa jina la Frank alipopigiwa simu alikataa
kuzungumza lolote akidai kuwa amekwishazungumza na shabani na
kuyasuluhisha
Shabani, anadai kuwa Ruvu Transport Limited ilikuwa ikimsaidia kwa fedha za matibabu.
Hata hivyo kwa maelezo ya Shabani, kasi ya huduma
hiyo iliendelea kupungua siku hadi siku na siku moja walimwita na
kumtaka asaini barua ya kuacha kazi.
“Waliniita na kuniambia kuwa nitie saini barua ya
kuacha kazi na kunipa mshahara wa miezi minne jambo ambalo mimi
sikuliafiki. Sikuliafiki kwa sababu hayo hayakuwa makubaliano
yetu,”anasema
Katika mgogoro huo Shabani anasema alikumbana na
kauli za kukatisha tamaa kutoka kwa mwajiri wake ambazo zilionyesha kuwa
‘wamemchoka’
“ Wakati mwingine walisema mimi ni mzigo, napenda kubebwa na maneno mengine mengi,’ anasema
Anasema aliwaeleza kuwa amepata madhara hayo akiwa kazini hivyo anahitaji msaada wao lakini hawakuwa tayari kumsaidia.
Aidha shabani anadai kuwa waajiri wake wamekuwa wakitafuta visingizio kadha wa kadha ili kuipindisha kesi yao.
“Ninachotaka kwao ni huduma za matibabu kwa sababu
hata wakinipa mshahara wa miezi minne niliyofanya kazi, sitaweza
kufanya kazi sehemu nyingine kwa sababu tayari ni mgonjwa,” anasema
Shabani ambaye ana mke na watoto sita anasema
amejaribu kutafuta msaada kutoka kwa mashirika na taasisi kama Kituo
cha Haki za Binadamu(LHRC) na Baraza la Usuluhishi(CMA)
Si hivyo tu, bali pango la nyumba limekwisha na ameshavumiliwa na mwenye nyumba kwa miezi mitatu sasa.
Anasema mwajiri wake alimwambia kuwa anatakiwa
kuchangia shilingi elfu 50 kwa miezi kumi aliyofanya kazi lakini
hakukuwa na mchango wowote katika mfuko wake.
“Kilichonishtua ni kuwa nilipokwenda kuangalia mafao yangu NSSF nilikuta hakuna mchango wangu hata mmoja,” anasema
Aidha Shabani analalamika kuwa hata viongozi wa serikali za mitaa wanaonekana kupewa rushwa ili suala lake lisitatuliwe.
Alipofanyiwa uchunguzi aliambiwa kuwa bandama yake imeongezeka ukubwa kwa kitaalamu alikuwa amepata maradhi ya ‘splenomegally.’
Mwajiri wake
Mwajiri wa
Shabani, aliyefahamika kwa jina la Frank alipopigiwa simu alikataa
kuzungumza lolote akidai kuwa amekwishazungumza na shabani na
kuyasuluhisha
Shabani, anadai kuwa Ruvu Transport Limited ilikuwa ikimsaidia kwa fedha za matibabu.
Hata hivyo kwa maelezo ya Shabani, kasi ya huduma
hiyo iliendelea kupungua siku hadi siku na siku moja walimwita na
kumtaka asaini barua ya kuacha kazi.
“Waliniita na kuniambia kuwa nitie saini barua ya
kuacha kazi na kunipa mshahara wa miezi minne jambo ambalo mimi
sikuliafiki. Sikuliafiki kwa sababu hayo hayakuwa makubaliano
yetu,”anasema
Katika mgogoro huo Shabani anasema alikumbana na
kauli za kukatisha tamaa kutoka kwa mwajiri wake ambazo zilionyesha kuwa
‘wamemchoka’
“ Wakati mwingine walisema mimi ni mzigo, napenda kubebwa na maneno mengine mengi,’ anasema
Anasema aliwaeleza kuwa amepata madhara hayo akiwa kazini hivyo anahitaji msaada wao lakini hawakuwa tayari kumsaidia.
Aidha shabani anadai kuwa waajiri wake wamekuwa wakitafuta visingizio kadha wa kadha ili kuipindisha kesi yao.
“Ninachotaka kwao ni huduma za matibabu kwa sababu
hata wakinipa mshahara wa miezi minne niliyofanya kazi, sitaweza
kufanya kazi sehemu nyingine kwa sababu tayari ni mgonjwa,” anasema
Shabani ambaye ana mke na watoto sita anasema
amejaribu kutafuta msaada kutoka kwa mashirika na taasisi kama Kituo
cha Haki za Binadamu(LHRC) na Baraza la Usuluhishi(CMA)
Si hivyo tu, bali pango la nyumba limekwisha na ameshavumiliwa na mwenye nyumba kwa miezi mitatu sasa.
Anasema mwajiri wake alimwambia kuwa anatakiwa
kuchangia shilingi elfu 50 kwa miezi kumi aliyofanya kazi lakini
hakukuwa na mchango wowote katika mfuko wake.
“Kilichonishtua ni kuwa nilipokwenda kuangalia mafao yangu NSSF nilikuta hakuna mchango wangu hata mmoja,” anasema
Aidha Shabani analalamika kuwa hata viongozi wa serikali za mitaa wanaonekana kupewa rushwa ili suala lake lisitatuliwe.
Madhara ya kiafya yatokanayo na madini ya Uranium
Madini ya uranium hutumika kutengeneza silaha za nyuklia ambazo zinapingwa vikali kutokana na uhatari wake.
Mabaki (residual)ya madini hayo yanayotajwa kuwa
na madhara makubwa kiafya katika mwili wa binadamu. Madhara hayo
yanaweza kuwa ya kikemikali na kimionzi.
Sumu iliyopo katika madini
hayo inaweza kuingia mwilini kwa kuvuta hewa yenye vumbi la uranium au
kwa kula vitu vyenye chembe za madini hayo.
Vumbi au chembe hizo huingia katika mzunguko wa
damu na kuchujwa katika figo jambo ambalo linasababisha figo kuathirika
na kushindwa kufanya kazi.
Watu wanaofanya kazi katika maeneo au machimbo ya
uranium, kama kubeba na kukanyaga wapo hatarini kupata saratani pale
wanapovuta hewa yenye vumbi lake au kumeza chembechembe zake.
Madhara ya mionzi kwa wachimbaji na wasagaji wa
madini ya uranium nchini Marekani hayakugundulika mapema. Miaka ya 1940
na 50 ndipo wengi wao wlaipogundulika na saratani ya mapafu.
Mwaka 1962 takwimu za mahusiano kati ya uchimbaji
wa uranium na saratani na mwaka 1990 serikali ya nchi hiyo iliunda
sheria (RECA) kuwalinda na kuwalipa mafao walioathirika na madini hayo.
Hadi sasa, zaidi ya asilimia 50 ya migodi ya uranium imetelekezwa.